MATBEG Nedir?
MATBEG, öğrencilerin birer “yaratıcı problem çözücü” olmalarını sağlamak amacıyla geliştirilen ve içerisinde her sınıf düzeyine göre ayrı ayrı, farklı türde ve sayıda sıra-dışı problemlerin bulunduğu, ilk ve ortaokul düzeyi için geliştirilmiş bir uygulamadır.
MATBEG yılda 1 kez yapılmaktadır. Her yıl uygulama Şubat ayında gerçekleştirilir.
Her iki Uygulama ilkokul 3-4 ve ortaokul 5-6-7-8. sınıflar düzeyinde uygulanmaktadır. Sınıf düzeylerine bağlı olarak öğrencilerden bir uygulamada 12 ile 16 adet problemi çözmeleri beklenmektedir.
MATBEG öğrencinin bulunduğu okullarda, okul yönetimi tarafından belirlenen kişilerce uygulanır.
Uygulama belirlenen tarihlerde öğrencilerin isimlerine göre etiketlenerek okullarına gönderilen kitapçıklar ile yapılır. Her öğrenciye uygulamada bir adet kitapçık ve onun yanında kendisine hediye edilen boya kalemleri seti ve bir aparat verilir. Öğrencilerden uygulama esnasında bazı problemlerin çözümü için boya kalemlerini ve aparatı kullanmaları istenir. Problem çözme sürecinde boyama yapmanın ve bir aparat kullanmanın olduğu tek uygulama MATBEG dir.
MATBEG'te Ölçümlenen Beceriler
MATBEG problemleri 4 temel matematiksel beceri alanına göre geliştirilir.
Sayı ve İşlem Becerisi
Öğrencilerin sayıları ve sayı sınıflarını anlaması, sayıları birbirleriyle ilişkilendirmesi ve aritmetik işlemlerin kendi aralarında olan bağlantılarını kullanarak verilen problemleri çözmesi olarak tanımlamaktadır. Kağıt ve kalem ile yapılacak hesaplamaların yanında cevabın sayısal değerine yönelik öngörüde bulunma ve hesaplamalarda zihinsel işlemleri yapabilme de sayı ve işlem becerisi olarak değerlendirilmektedir. Öğrencilerin, yaptıkları hesaplamalara yönelik hem sayı duyusuna sahip olmaları hem de sayı ve işlem becerisini doğru, etkin ve yararlı bir şekilde kullanabilmeleri beklenmektedir. Matematik problemlerinin çözümleri sırasında sayılar ve işlemler arasında ilişkileri kavrayabilen, esnek işlemler yapabilen ve karşılaştıkları problemlerde doğru stratejiyi seçerek kullanabilen bireyler sayı ve işlem becerisi yüksek bireylerdir.
Uzamsal ve Şekil Becerisi
Uzamsal ve şekil becerisi, geometri-grafik-şekil bilgisi, uzamsal görselleştirme, nesneleri farklı açılardan algılayabilme, iki ve üç boyutlu nesnelerin görünüşlerini zihinde oluşturabilme ve uygulayabilme olarak tanımlanmaktadır. Görsel-uzamsal yeteneği yüksek olan bireylerin resim, harita, şekil, şema, grafik ve diyagramları anlama edinimleri yüksektir. Uzaklık ve mesafe ile ilişkili anlamlı çıkarımlar yapar ve doğru tahminlerde bulunurlar. Ayrıca bu öğrencilerin perspektif oluşturma, şekil döndürme ve üç boyutlu şekilleri yorumlama edinimleri yüksektir. Geometrik şekillerin özelliklerini başarılı bir şekilde analiz eder ve problem çözümünde geometrik ilişkiler ile ilgili matematiksel argümanlar ortaya koyabilirler. Görsel-uzamsal beceriler sadece geometri alanı ile sınırlı kalmamakla birlikte matematiksel okuryazarlık için de önemli olan bir beceridir.
Matematiksel Muhakeme Becerisi
Matematiksel muhakeme, matematik ile ilgili bilgi ve stratejileri çeşitli şekillerde kullanarak doğru ve mantıksal değerlendirmelerde bulunma ve bireyin kendine özgü çözüm yolları oluşturması olarak tanımlanmaktadır. Matematiksel muhakeme becerisi çalışılan konuya, bireyin düşünme tarzına ve probleme bakış açısına göre farklılıklar gösterebilir. Matematiksel muhakemenin gelişmesiyle, öğrenciler matematiğin bir anlam ifade ettiğini ve anlaşılabileceğini kabul ederler. Matematik problemlerinin çözümleri üzerine derinlemesine düşünebilen ve mantıksal çıkarımlar yapabilen bireyler, matematiksel muhakeme becerisi yüksek olan bireylerdir.
Matematiksel Bilgi Okuryazarlığı
Matematiksel bilgi okuryazarlığı problemi çözmek ve çözüme yönelik kararlar vermek için gereksinim duyulan bilgiyi bulma ve bulduğu bilgileri kullanma olarak tanımlanmaktadır. Matematik okuryazarlığı matematik bilgisine sahip olma, formül ve ilişkileri hatırlama, işlemleri uygulama becerileri ile sınırlı olmamakla birlikte verilen problemi anlamlandırarak okuma, çözüm için gereksinim duyulan bilgileri seçme ve diğer bilgi ve kavramlar ile ilişkilendirme gibi becerilere de vurgu yapar. Matematiksel bilgi okuryazarlığı olarak tanımlanan bu beceri, matematiği kullanma kapasitesi olarak da tanımlanmaktadır.
MATBEG’in İçeriğinde Ne Vardır?
MATBEG de yer alan problemlerin hiç biri “çoktan seçmeli test tipinde” değildir. MATBEG’deki problemler tek bir doğru cevabın 4 ya da 5 seçeneğe bağlı olarak sorgulandığı yapıda değildir.
Bunun aksine MATBEG problemleri, öğrencilerin test, ders ve yardımcı ders kitaplarında, internet sitelerinde ve pek çok ulusal ve uluslararası sınavda / yarışmada karşılaşmadıkları bizim sıra-dışı olarak adlandırdığımız problemlerdir.
MATBEG'te Yer Verdiğimiz Problemler
MATBEG okullardaki yazılı sınavlar, deneme sınavları ya da ulusal ve uluslararası sınav, yarışma vb faaliyetlerin içerik ve ölçme-değerlendirme anlayışlarından farklı bir anlayış içerir.
MATBEG de öğrencilerin cevapları tek tek ve bütüncül olarak değerlendirilir.
Öğrencilerin çözüm analizleri yapılarak matematiksel beceri düzeyleri belirlenir ve becerilerin geliştirilmesi için kendilerine destekleyici geri bildirim verilir.
MATBEG’e katılan öğrenciler bir eleme, sıralama, seçme ya da yerleştirme amacıyla ölçülmez, aksine her öğrenci kendi bilgi, beceri ve problem çözme durumuna göre ele alınır ve geri bildirim alır. Yani önemli olan birinci, ikinci olmak değil matematiksel becerilere sahip olmak ve problem çözme yeteneği kazanarak bunu her yeni uygulamada geliştirmektir.
Dolayısıyla bireysel bazda “başarı-başarısızlık” değil “durağanlık, yavaş gelişim, hızlı gelişim, üst düzey gelişim” gösteren ayrımlar vardır.
Problemler çoktan seçmeli yapıda olmadığı için cevaplama sürecinde şans faktörü yoktur.
Öğrenciler esas olarak doğru-yanlış sayılarına göre değil çözüm yolu ve yaklaşımlarına göre ağırlıklı puanlama anahtarları kullanılarak değerlendirilirler. Yani bir problemi çözen iki farklı öğrenci çözüm stratejisine göre iki ayrı puan alabilir.
Problemlerin çözümünde öğrencilerden sadece problemin sonucunu bulması değil, çözüm yolunu ve akıl yürütme şeklini açıklamaları da istenir. Böylece bireysel ve genel kitle açısından daha sağlıklı, derinlemesine ve gelişimsel bir analiz yapılabilmektedir.
Öğrencim / Çocuğum MATBEG Uygulamasına Neden Katılsın?
Problemlerin çözümlerini kendileri yapar, yazar ve açıklar. Böylece sıra-dışı problemleri tanır, öğrenir ve çözümlerine kafa yormaya başlarlar.
Öğrencilerin kendisi, öğretmeleri ve aileleri sadece MATBEG’de matematiksel becerilerine yönelik bir analiz görebilir ve geri bildirim alırlar.
Öğrenciler yarışmak için değil sadece kendilerini geliştirmek ve problem çözme yeteneği kazanmak için çabalarlar.
Öğrenciler tek bir amaç için zaman harcarlar, problem çözmek. Ve bunu bolca düşünerek, zihinsel olarak kademeli şekilde zorlanarak ama aynı zamanda eğlenerek ve keşfederek yaparlar.
MATBEG’de az sayıda doğru yapmak öğrenciyi başarısız ya da daha az başarılı yapmaz sadece daha iyi problem çözücü olmak için yönlendirir ve teşvik eder. Dolayısıyla MATBEG’e katılmak öğrencinin salt kendisi için yaptığı bir matematiksel eylemdir.